Қазақстан Ұлттық банкі төлемдер мен ақша аударымдарын реттейтін нормативтік актілерге өзгерістер енгізу бастамасын көтерді. Бұл жоба — тұрғын үй құрылысы мен тұтынушылар құқықтарын қорғау туралы заңдарды жүзеге асыру аясында әзірленген.
Басты жаңалық — жаңа тұрғын үйлерден үлестік қатысу шарты (ҮҚШ) бойынша пәтер сатып алу кезінде қолма-қол есеп айырысуға тыйым салу. Барлық төлемдер тек банктік жолмен, яғни құрылыс салушының шотына қолма-қол ақшаны банк арқылы аудару түрінде жүзеге асырылуы тиіс.
Жаңа талап тек бастапқы тұрғын үй нарығына — салынып жатқан көппәтерлі немесе жеке үйлердегі үлесті сатып алуға қатысты. Мақсат — тіркелмеген үлестік шарттарға байланысты тәуекелдерден азаматтарды қорғау.
Төлем жасау үшін үлескер арнайы төлем мақсатының кодын (ТМК) және тіркелген ҮҚШ нөмірін көрсетуі қажет. Банк бұл мәліметтер бойынша келісімшарттың Біртұтас ақпараттық жүйеде тіркелгенін тексереді. Егер шарт тіркелмесе, яғни құрылыс салушының қаражат жинауға құқығы болмаса, банк төлемді қабылдамайды.
Сонымен қатар, жоба табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде азаматтарға төленген өтемақыларға үшінші тұлғалар тарапынан талап қоюға тыйым салуды көздейді. Яғни банктер зардап шеккен азаматтардың өтемақысына қатысты үшінші тараптың өтініштері бойынша қаражатты өндіріп ала алмайды.
Сондай-ақ, құжатта құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша енгізілетін нақтылаушы және редакциялық түзетулер де қарастырылған.